ASETİK ASİT - YERLİ
0.84 $
-
$ USD
| CAS numarası : | 64-19-7 |
| PubChem : | 176 |
| ChemSpider : | 171 |
| AB Endeksi : | 607-002-00-6 |
| AB sınıflandırma : | C |
| GHS tehlike ifadeleri : | H226, H314 |
| GHS önlem ifadeleri : | P280, P305 +351 +338, |
| Molekül Ağırlığı : | 60.05 |
| Kaynama Noktası (C°) : | 118.1 |
| Donma Noktası (C°) : | 16.6 |
| Yoğunluk (C°) : | 1.0492 |
| Buhar Basıncı (20°C’de mbar) : | 15.4 |
| Alevlenme Noktası (°C) : | 37 |
| Tutuşma Sıcaklığı (°C) : | 500 |
| Yanma Limitleri : | 4-17 |
| %80’lik Sulu Çözeltisi Donma Noktası (°C) : | -8 |
| Suda çözünürlük: | Karıştırılabilir |
| Görünüm : | Renksiz sıvı |
| Asitlik (pKa) : | 4.76 |
| Bazisite (PKB) : | 9.198 |
| Viskozite : | 1.22 mPa s |
| Dipol moment : | 1.74 D |
| Özgül ısı kapasitesi, C : | 123.1 J K-1 mol-1 |
ASETİK ASİT
Genel Bilgi:
Asetik asit bir diğer adıyla etanoik asit CH3COOH formüllü bir organik asittir, Sirkeye ekşi tadını ve keskin kokusunu veren oragnik maddedir. Sirkenin içinde %4-5 oranında asetik asit bulunur.Karboksilik asitlerin iki karbonlu en küçüklerinden biridir. (en küçük olan formik asittir). Bir tane asetil grubu ve bir hidroksil grubu olan iki küçük fonksiyonel gruptan meydana gelir.Doğada karbonhidratların yükseltgenmesiyle oluşur. Sanayi endüstrisinde asetik asit hem biyolojik proseslerle hem de sentetik proseslerle elde edilir. Tuz ve esterin asetat denir. Suda tamamen çözünür.
Ev sirkesini dışında sanayide çoğunlukla olarak polivinil asetat ve selüloz asetat üretiminde katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.
Asetik asit ilk olarak fotoğraf filmi için selüloz asetat proseslerinde , odun tutkalı için ve sentetik elyaflar ve kumaşlar için polivinil asetat prosesinde mühim bir kimyasal katalizör ve endüstriyel kimyasaldır.
Kimya sektöründe asetik asit çok yaygın bir şekilde kullanılır, bir çok kimyasalın üretim prosesinde hammadde olarak kullanılır. En önemli kullanımı vinil asetat üretim prosesidir. Elde edilen polivinil asetat tahta tutkalı olarak kullanılmaktadır.
Reaksiyon, gaz fazında yürütülen paladyum katalizörlüğünde oksijen, etilen ve asetik asitten oluşur.
2 H3C-COOH + 2 C2H4 + 02 → 2 H3C-CO-O-CH = CH2 + 2H20
Vinil asetat boya ve yapıştırıcıların komponentleri olan polivinil asetata yada başka polimerlerede polimerize edilebilir.
Bunu asetik anhidrit ve asetik ester üretimi izler.
Asetik asidin esterleri yen çok, mürekkep, boya ve kaplamalar için solvent (çözücü) olarak kullanılmaktadır. Esterler, n-butil asetat, etil asetat, izobütil asetat ve propil asetatı içermektedirler. Bunlar tipik olarak asetik asit ve ilgili alkolden katalize edilmiş reaksiyon ile üretilmektedirler.
H3C-COOH + HO-R → H3C-CO-O-R + H20, (R = genel bir alkil grubu)
Ayrıca, çoğu asetat esterleri Tishchenko reaksiyonu ile asetaldehitten elde edilir.Bunun dışında , nitroselüloz, eter asetatlar, akrilik cilalar, vernik sökücüler ve ahşap lekeleri içinde solvent olarak kullanılırlar.
Sirke üretiminde kullanılması çok fazla önemli değildir. En önemli kullanım alanlarından biride solvent olarak sanayide kullanılmasıdır . PET (polietilen teraftalat) plastiklerinin üretim prosesinde kullanılan tereftalik asit üretiminde asetik asit solvent olarak kullanılır, bu kullanım şekli asetik asitin tüm kullanım alanları içinde %5 veya %10 dur. Asetik asit gıda endüstrisinde tampon özelliği sayesinde E260 adıyla bir gıda katkı maddesidir.
Asetik asidin türevlerinin de kullanım alanları vardır.Sodyum asetat dokuma endüstrisinde veselüloz asetatta fotoğraf filmi üretim proseslerinde kullanılır.
Zayıf asit özelliği gösteren asetik asit , bu özelliği sayesinde ev temizliğinde de hijyen kimyasalı olarak tercih edilmektedir. Seyreltik asetik asit (sirke) çaydanlıkların kireçten kurtulmasına , cam ve diğer parlak yüzeylerdeki madenî birikmelerin hijyeninde kullanılanılmaktadır.
Tıbbi olarakta kullanım alanı bulunmaktadır. Asetik asit, serviks kanseri taramasında da kullanılır. Serviks içine asetik asit uygulanır ve yaklaşık bir dakika sonra beyaz bir alan ortaya çıktığı görülürse test pozitiftir demektir.