İYOT - ŞİLİ

İYOT

İYOT

Genel Bilgi:

İyot, halojenlerin en ağır , en az reaktivitesi olan fakat elektro pozitifliği en fazla olan çeşididir. İki atomlu molekülden oluşur.

Otuz yedi tane izotopu vardır ve bunlardan sadece ¹²⁷ I izotopu kararlıdır.

İyodun sıcak derişik nitrik asit  ile muamelesi sonucunda iyodat aside meydana gelir:

3I₂ (k) 10HNO₃ (s) → 6HIO₃ (k) 10NO (g) 2H₂O (s)

İyot sıcak alkali  çözeltilerle tepkimeye  girerek iyodatı  (IO^3-)  oluşturur:

3I₂ (g) 6OH^- (aq) → IO^3- (aq) 5I^- (aq) 3H₂O

Koyu gri-koyu mor renkli bir katıdır fakat ısıtıldığı zaman süblimleşme reaksiyonu sayesinde burnu tahriş eden, mor-pembe renkli bir gaza dönüşür. Bu halojen çeşidi  başka birçok elementle bileşik oluşturabilir, fakat kendi  grubundaki diğer elementlerden daha az etkindir ve metalik bazı özellikler taşır.

İyot; kloroform, karbon tetraklorür ve karbon disülfürde çabucak çözünüp mor renkli çözeltiler oluşturur. Suda çok az çözür ve çözündüğünde sarı renkli çözeltiler oluşturur. İyot-nişasta komplekslerinin koyu mavi rengi içerisindeki serbest elementten kaynaklanır.

Deniz suyunun içindeki çözünmüş iyodür tuzu da bazı saflaştırma yöntemleri ile iyota ayrıştırılabilir.

İyot farmasötik ilaçların yapımında, tuzların içinde , antiseptiklerde, gıda katkı maddelerinde , boya endüstrisinde , katalizörlerde ve fotoğrafçılıkta yaygın olarak  kullanılır. Ayrıca tentürdiyotun içinde de iyot bulunur.

Önceden apseli dişlerin tedavisinde kullanılan iyot bu dişlerde renklenmeye yol açmıştır . Bu yüzden eskisi kadar çok kullanılmamaktadır.